Slimme vloer voorspelt valgevaar

Het is breaking news, zegt ontwikkelaar Frans Lefeber van Smart Floor, al beseft ook hij dat deze term in dit geval misschien niet zo op zijn plaats is. Maar een doorbraak is het zeker. ‘We zijn nu zo ver met de slimme vloer dat we objectief én betrouwbaar kunnen meten of er sprake is van een verhoogd valrisico. Is dat het geval, dan kan tijdig worden ingegrepen om letsel zoals een heupfractuur te voorkomen.’

Lefeber heeft samen met zorginstelling tanteLouise twee jaar intensief gewerkt aan een algoritme dat het valgevaar bij kwetsbare ouderen kan vertalen in een score. Het werkt als een soort van thermometer: groen is veilig, bij oranje is het oppassen geblazen, bij rood rinkelen de alarmbellen. ‘Die thermometer – een overzichtelijk dashboard op het computerscherm – geeft in één oogopslag uitsluitsel. Is er sprake van een verhoogd valrisico dan kan de cliënt worden uitgerust met een loophulpmiddel of een heupairbag.’

Met de heupairbag WOLK heeft tanteLouise het aantal heupfracturen in de afgelopen twee jaar met bijna 80 procent gereduceerd. Voor Humberto Tan aanleiding om in zijn radioprogramma de uitvinding van de slimme vloer te bestempelen als ‘baanbrekend’. Lefeber zelf houdt het op ‘best wel spectaculair’.

Voor wie niet bekend is met het fenomeen ‘slimme vloer’ een stukje uitleg in een notendop. Op strategische plaatsen in het verpleeghuis wordt onder de vloer een folie aangebracht met tal van antennetjes. Vijftig per vierkante meter. Verpleeghuisbewoners worden uitgerust met een sensor of responder, bijvoorbeeld aan de enkel. Die registreert feilloos zaken als staplengte, loopafstand of de stand van de voeten. Ook als die met het blote oog nauwelijks waarneembaar zijn, bijvoorbeeld als gevolg van medicijngebruik of een verslechterde conditie. ‘We monitoren dus op afstand, zonder dat daar een fysiotherapeut bij hoeft te zijn, in de natuurlijke omgeving en zonder dat de bewoners er iets van merken’, zegt Lefeber.

Op basis van de verzamelde informatie bepaalt vervolgens een algoritme, dat in samenspraak met de fysiotherapeuten is ontwikkeld en ook door hen is gevalideerd, of er mogelijk iets loos is met de mobiliteit of de balans bij de verpleeghuisbewoner. Bij code rood worden de behandelaren met een pushbericht gewaarschuwd en kunnen voorzorgsmaatregelen worden getroffen. ‘Het helpt om heel veel leed te besparen’, zegt Jan-Kees van Wijnen, directeur zorg en behandeling bij tanteLouise. ‘Per jaar breken in ons land 15.000 veelal ouderen een heup. Een kwart van hen overlijdt binnen een jaar, de anderen leveren in op de kwaliteit van leven. Als we dat kunnen voorkomen, is dat een enorme winst.’

Ook financieel is de combinatie van slimme vloer en heupairbag uitermate interessant. Een heupfractuur leidt tot hoge zorgkosten: 20.000 euro voor de operatie, 15.000 euro voor de revalidatie. ‘Als verpleeghuis, zo weten we uit ondervinding, kost zo’n breuk ook nog eens ruim 200 uur aan extra personele inzet’, zegt Van Wijnen. ‘Dat betekent dat een innovatie als deze zich op termijn eenvoudig laat verzilveren.’

De jongste ontwikkelingen met de Smart Floor zijn niet onopgemerkt gebleven. Zo mag Frans Lefeber zijn geesteskind binnenkort pitchen voor een gezelschap van meer dan tweehonderd huisartsen. Ook wordt met tussenkomst van het ministerie van VWS ruimte geboden op de websites www.zorgvannu.nl en www.waardigheidentrots.nl. Smart Floor is tevens uitgenodigd om deel te nemen aan de Slimme Zorgestafette, waarbij vier weken lang in verschillende regio’s aandacht wordt besteed aan slimme zorg en innovaties.

Lees meer over de slimme vloer in het artikel van de Volkskrant